ProZ.com translation contests »
2014 annual ProZ.com translation contest: "Celebrations" » English to Armenian

Competition in this pair is now closed, and the winning entry has been announced.

Discussion and feedback about the competition in this language pair may now be provided by visiting the "Discussion & feedback" page for this pair. Entries may also be individually discussed by clicking the "Discuss" link next to any listed entry.

Source text in English

Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.

Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.

Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.

Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.

Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle.

The winning entry has been announced in this pair.

There were 3 entries submitted in this pair during the submission phase. The winning entry was determined based on finals round voting by peers.

Competition in this pair is now closed.

Entries (3 total) — Expand all entries

Ո՞վ առաջինը նետեց այդ ճակատագրական լոլիկը, որը ծնունդ տվեց "Լա Տոմատինա հեղափոխություն" փառատոնին: Իրականում դա ոչ ոքի հայտնի չէ: Գուցե դա Ֆրանկոյի դեմ ուղղված ապստամբություն էր, գուցե՝ անվերահսկելի դարձած փառատոն: Ամենատարածված տարբերակն այն է, որ 1945 թ-ի Լոս Ժիգանտեսի () փառատոնի ընթացքում տեղաբնակները ձգտում էին վիճաբանություն բեմեկանացնել՝ ուշադրություն գրավելու նպատակով: Մոտակայքում նրանք պատահաբար հանդիպեցին բանջարեղեն տեղափոխող մեքենայի և սկսեցին միմյանց վրա հասած լոլիկներ նետել: Անմեղ հանդիսատեսները ներգրավվեցին այդ իրադարձությանը, և թռչող լոլիկների մարտը լայնազանգված բնույթ ստացավ: Սադրիչները ստիպված էին հատուցել լոլիկ վաճառողներին, սակայն դա չխանգարեց նրան, որ լոլիկների մարտն ավելի ընդլայնվի, ինչը և ծնունդ տվեց մի նոր ավանդույթի:

Վախենալով, որ իրավիճակը բարդանա և անկառավարելի դառնա, 1950-ական թթ-ին իշխանություններն ընդունեցին, այնուհետև չեղյալ հայտարարեցին և կրկին օրինականացրեցին մի շարք պատժամիջոցներ: Օրենքին չենթարկվող քաղաքացիները ձերբակալվեցին 1951 թ-ին, ինչը հասարակական զայրույթի առարկա դարձավ, և նրանք ազատ արձակվեցին: Լոլիկների մարտը դատապարտող պատժամիջոցների դեմ ամենամեծ ըմբոստությունը տեղի ունեցավ 1957 թ-ին, երբ լոլիկների մարտի ամենաջերմեռանդ կողմնակիցները լոլիկի մահը նկարագրող ծաղրական բեմականություն կազմակերպեցին՝ հուղարկավորության արարողությամբ և դագաղով: 1957 թ-ից հետո տեղական իշաանությունները որոշեցին համակերպվել հասարակական կարծիքի հետ, որոշ օրենքներ սահմանեցին և ընդունեցին այդ խենթ ավանդույթը:

Չնայած նրան, որ լոլիկները տոնախմբության կարևորագույն մասն են, մի շարք այլ միջոցառումներ են կազմակերպվում մեկ շաբաթ տևացող փառատոնի ընթացքում: Նշվում են նաև Բունյոլ քաղաքի պահապան սրբերի՝ Կույս Մարիամի և սուրբ Լուի-Բերնարի տոները, որոնք, իսպանական ուրախ սովորույթների համաձայն, փողոցներում ուղեկցվում են շքահանդեսներով, երաժշտությամբ և հրավառություններով: Մոտակա մարտի համար ձեր ուժերն ի մի բերելու նպատակով՝ մարտի նախօրեին մատուցվում է բրինձից, ծովամթերքներից, շաֆրանից և ձիթապտղի յուղից պատրաստվաս Վալենսիա քաղաքի հայտի ճաշատեսակը՝ հռչակավոր պաելլան:

Ներկայումս այս անսահման փառատոնը կանոնավոր բնույթ է կրում: Ամենամյա փառատոնի համար կազմակերպիչները նույնիսկ սկսել են մշակել անորակ լոլիկի մի տարատեսակ: Հանդիսությունները սկիզբ են առնում առավոտյան ժամը 10 -ին, երբ մասնակիցներն սկսում են մագլցել սայթաքուն սյունը՝ նրա գագաթին ամրացված պտուղին հասնելու համար: Փողոցներում երգող ու պարող դիտորդները ջրապատում են դեպի վեր բարձրացող սյունը: Երբ եկեղեցու զանգն ազդարարում է կեսօրը, բեռնատար ավտոմեքենաները լոլիկ են սփռում ողջ քաղաքում, մինչդեռ "լո-լիկ, լո-լիկ" երգն ավելի ու ավելի է ուժգնանում:

Այնուհետև ջրային թնդանոթի կրակոցով սկսցում են հիմնական միջոցառումները: Կանաչ լույսի հետ մասնակիցները սկսում են մարտը՝ միամյանց վրա լոլիկներ նետելով: Շուրջբոլորը լոլիկներ են, նետումները հեռահար են, միջին տարածության ու դիպուկ: Անկախ ձեր հմտություններից՝ մարտի վերջում դուք ինքներդ ձեզ չեք նմանվում: Մոտավորապես մեկ ժամ անց լոլիկի մեջ թաթախված մասնակիցները շարունակում են խաղալ. ասես սալսա են պարում լոլիկի նմանվող ծովում: Ջրային թնդանոթի երկրորդ կրակոցն ազդարարում է մարտի ավարտը:
Entry #22298 — Discuss 0 — Variant: Not specified
arsenkafyan
arsenkafyan
Perancis
Winner
Voting points1st2nd3rd
266 x41 x20
Entry tagging:
  • No "like" tags
Ո՞վ առաջինը նետեց այն ճակատագրական պոմիդորը, որ սկիզբ դրեց Լա Տոմատինա հեղափոխությանը: Պարզվում է, որ ոչ ոքի դա հայտնի չէ: Հնարավոր է այն սկսվեց, երբ մարդիկ դուրս եկան փողոցներ` իրենց բողոքն արտահայտելու Ֆրանկոյի ռեժիմի դեմ. բացառված չէ, որ խժդժություններ սկսվեցին, երբ կառնավալային երթն անկառավարելի դարձավ: Համաձայն ամենատարածված վարկածի, 1945 թվականի գիգանտ մարիոնետների Los Gigantes անվանմամբ շքերթի ժամանակ տեղացիները որոշեցին ուշադրություն հրավիրել իրենց վրա և հետաքրքրություն բորբոքելու համար` կատակով ձեռնամարտի բռնվեցին: Կռվողների մոտով այդ պահին բանջարեղեն վաճառողի սայլակ էր անցնում և օդում հայտնվեցին հասած պոմիդորները: Ձեռնամարտի "հարթակում" հայտնվեցին անմեղ անցորդներ և իրադրությունը սկսեց լուրջ երանգ ստանալ. ընկերական ձեռնամարտը վերածվեց իսկական պոմիդորներով պատերազմի: Դրա կազմակերպիչներին պարտադրեցին բանջարեղեն վաճառողի սայլակի տիրոջը վերադարձնել նրան հասցված վնասը, սակայն սա խոչընդոտ չհանդիսացավ ծնունդ առած ավանդույթի զարգացման համար և ժողովուրդը սկսեց, ժամանակ առ ժամանակ, պոմիդորային հրաձգության խրախճանքներ կազմակերպել:

Վախենալով կորցնել գնալով ավելի մեծ մասսայականություն վայելող ավանդույթի վերահսկելիությունը, իշխանությունները 1950-ական թվականներին ընդունեցին մի շարք սահմանափակումներ, որոնք որոշակի մեղմացումներից հետո նույնիսկ, շարունակում էին անընդունելի մնալ բնակչության համար: 1951 թվականին նույնիսկ, որոշ մարդիկ, նոր օրենքները առհամարհելու համար, դատապարտվեցին. ձերբակալվածներն ազատ արձակեցվին միայն այն ժամանակ, երբ հասարակությունը բարձրագոչ սատարեց նրանց: Պոմիդորային պատերազմի օրենքով սահմանափակումների ամենահայտնի և ցայտուն խախտումը տեղի ունեցավ 1957 թվականին, երբ կազմակերպվեց պոմիդորի հուղակավորության իսկական ծես, որտեղ, ինչպես նախատեսված է նման դեպքերում, առկա էին դագաղը և սգո արարողություն: Տեղական իշխանություններն անմասն չմնացին սրանից. որոշելով համակերպվել և ընդառաջ գնալ հասարակության պահանջներին, նրանք ընդունեցին մի շարք կանոններ և թույլատրեցին զարմանալի ավանդույթի իրականացումը:

Չնայած Լա Տոմատինայի տոնակատարություններում կենտրոնական դերը վերապահված է պոմիդորային պատերազմին, այնուամենայնիվ, վճռական ճակատամարտից մի ամբողջ շաբաթ առաջ ժողովրդական տոնախմբություն է լինում` ի պատիվ Բունյոլ քաղաքի հովանավորներ Սուրբ Աստվածամոր և Սուրբ Լուիս Բերտրանի: Տոնն անցնում է լավագույն իսպանական ավանդույթների համաձայն. անց են կացվում ուրախ փողոցային երթեր, երաժշտական կատարումներ և հրավառություն: Մոտեցող մարտին նախապատրաստվելու և ուժ հավաքելու համար օգնում է հսկայական չափերի պաելլան, Վալենսիայի հանրահայտ կերակուրը` պատրաստված բրնձից և ծովամթերքներից, համեմված զաֆրանով և ձիթապտղի յուղով, որը մատուցվում է ճակատամարտի նախօրեյին:

Այսօր, այնուամենայնիվ, այս հնագույն ավանդույթն անց է կացվում որոշակի կարգ ու կանոնով: Ներկայումս, կազմակերպիչները, հատուկ ամենամյա տարեդարձերի նշման համար, աճեցրել են նույնիսկ պոմիդորների ոչ քաղցր տեսակի մշակաբույս: Տոնական օրը սկսվում է առավոտյան մոտ ժամը տասին, երբ մասնակիցները մրցակցելով, բարձրանում են յուղապատ սյուների վրա, պարզելու համար, թե ով առաջինը կհանի սյան գլխին կապված ապուխտի կտորը: Ամբոխը, միևնույն ժամանակ, երգում, պարում է և ջրում խողովակներից սյուների վրա մագլցողներին: Երբ եկեղեցական զանգերն ազդարարում են կեսօրը, ամբոխի ավելի ու ավելի ուժգնացող "պո-մի-դոր-ներ, պո-մի-դոր-ներ" վանկարկումներին հետևում է պոմիդորներով բեռնատարների մուտքը քաղաք:

Ջրային թնդանոթի առաջին համազարկն ազդարարում է գլխավոր գործողության` համընդհանուր ճակատամարտի սկիզբը, որի ժամանակ կարելի է պոմիդորներ նետել հակառակորդների վրա` հասած տոմատի հյութով նրանց լղոզելու նպատակով: Գործի է անցնում հեռահար հրետանին, որ "մղոններ" հեռվից կարող է հարվածել թշնամուն. հնարավոր է դառնալ նաև դիպուկահարի կամ հաջող նետված կեռիկի զոհը: Ինչպիսին էլ լինի ձեր մարտավարությունը, ճակատամարտի ավարտին դուք ձեզ կդիտեք (կամ կզգաք) լրիվ ուրիշ մարդ: Ճակատամարտի սկզբից մեկ ժամ անց, տոմատի հյութով ծածկված պոմիդոր նետողներին մնում է միայն լողալ անծայր կարմիր խյուսով պատված ճահիճում, որ դարձել են քաղաքի փողոցները և որում դժվար է գտնել գեթ մեկ ամբողջական պոմիդոր: Ջրային թնդանոթի երկրորդ համազարկն ազդարարում է ճակատամարտի ավարտը:
Entry #22297 — Discuss 0 — Variant: Not specified
Voting points1st2nd3rd
122 x41 x22 x1
Entry tagging:
  • No "like" tags
Ո՞վ նետեց առաջին հավատարիմ լոլիկը, որը սկսեց Լա Տոմատինա հեղափոխությունըԻականում ոչ ոք չգիտի:Միգւցե պատճառը հակա-Ֆրանկոյական ապստամբությու՞նն էր կամ էլ կարնավա՞լը, որ հսկողւթյան տակից դուրս եկավ:Ըստ պատմության ամենատարածված տարբերակի, 1945 թ Լոս Գիգանտես տոնահանդեսի ժամանակ(հսկայական թղթե տիկնիկների շքերթ)տեղացիները փորձում էին կռիվ սարքել՝ իրենց վրա ուշադրություն գրավելու համար: Նրանք դեմ առ դեմ հանդիպեցին բանջարեղենի սայլակին եվ սկսեցին հասած լոլիկներ շպրտել: Խառնվեցին անմեղ դիտորդները, մինչև տեսարանը բորբոքվեց ու հասավ թռչող մրգերի մի խառնաշփոթի:Հրահրողները ստիպված եղան վճարել լոլիկ վաճառողներին, բայց դա չկանգնեցրեց լոլիկակռվի նոր դեպքերը—և նոր ավանդույթը ծնվեց:

Վախենալով դրության վատթարացումից, իշխանությունները 1950-ական թվականներին բազում արգելքներ մտցրին, հետո հանցին ու հետո նորից վերականգնեցին:1951թ. օրենքը խախտողներին բանտ նստեցրին, բայց մասսայական բողոքներից հետո նրանց ազատ արձակեցին:Ամենահայտնի հանդգնությունը արգելքների նկատմամբ տեղի ունեցավ 1957 թ, երբ մասնակիցները ծաղրական թաղում կազմակերպեցին լոլիկի համար՝դագաղով ու հուղարկավորության թափորով:1957 թվականից հետո տեղական իշխանությունը որոշեց ճնշմանը տեղի տալ և ընդունեց տարօրինակ ավանդույթը:

Չնայած բեմի կենտրոնում լոլիկն է, վերջնական հանդեսին նախորդում են մեկ շաբաթվա հանդիսությունները: Մեծարում են է Բունյոնի հովանավոր սրբերին՝Կույս Մարյամին ու Սուրբ Լուիս Բերտրանին , փողոցային շքերթներով, երաժշտությամբ ու իսպանական ուրախ հրավառությամբ:Պատրաստվող կռվի համար ուժ հավաքելու համար էպիկական պաելա է մատուցվում ճակատամարտի նախորդ երեկոյին, ցուցադրելով վալենսիական ճաշատեսակ, պատրաստված բրնձով, ծովուտեստով, սաֆրոնով և ձիթայուղով:

Այսօր տոնակատարությունը կանոնավոր տեսք ունի:Կազմակերպողները հասել են այն բանին, որ հատուկ տեսակի լոլիկ են աճեցնում՝հատուկ այս ամենամյա իրադարձության համար:Տոնակատարությունը սկսվում է առավոտյան 10-ին, երբ վազում են, որպեսզի ձեռք գցեն յուղած գերանի վրա ամրացրած խոզապուխտը:Հանդիսատեսները նրանց ջրում են ու միաժամանակ երգում ու պարում:Երբ եկեղեցու զանգերը ազդարարում են կեսօրը, լոլիկով բարձված բեռնատարները ներս են մտնում քաղաք, այնժամ, երբ «Տոմատե, տոմատե» վանկարկությունը հասնում էր կրեսենդոյի:

Հետո ջրաթնդանոթի կրակոցով սկսվում է հիմնական իրադարձությունը:Դա կանաչ լույս է հանդիսանում մասնակիցների միջև համընդհանուր հարձակման համար:Երկար նետումներ, կարճ հարվածներ, միջին տարածության նետումներ:Ինչ էլ որ լինի ձեր տեխնիկան, վերջում ձեր տեսքն ու զգացողությունը ամբողջովին տարբեր են լինելու:Մոտ մեկ ժամ հետո լոլիկով լղոզված ռումբ նետողները մնում են խաղալու լպրծուն սալսայի փողոցներում, փորձելով գտնել լոլիկի նմանվող ինչ-որ բան:Թնդանոթի երկրորդ կրակոցը ազդանշանում է ճակատամարտի ավարտը:
Entry #21979 — Discuss 0 — Variant: Not specified
SedrakHar
SedrakHar
Perancis
Voting points1st2nd3rd
91 x42 x21 x1
Entry tagging:
  • No "like" tags